Waar draait het pianospel om?

Ieder die hartstochtelijk de toetsen van het pianoklavier indrukt verwacht de bijbehorende klanken te horen.
De bespeler hoeft er niet over na te denken wat er binnen in het instrument nodig is om die toon tevoorschijn te halen.
Dat is de zorg van de pianotechnicus die met verstand van zaken het kwetsbare mechaniek draaiend houdt.

Aanspreekbaarheid
De aanspreekbaarheid van het instrument is in hoge mate bepalend voor het plezier dat de pianist heeft van zijn piano.
De muziek die gespeeld wordt, moet klinken zoals de pianist het bedoeld heeft.
Ook al is de kwaliteit van de piano nog zó goed, als de afregeling van het mechaniek niet goed is, dan zal niet alleen de speelaard, maar ook de klank tegenvallen.

Hard spelen of niet spelen,
that's the question

Nooit je piano bespelen is erger dan er regelmatig hard op musiceren.

Behalve de sentimentele overweging dat een piano er is om op te spelen is er een praktische consequentie als je het toetsenbord laat verkommeren.

In tegenstelling tot veel moderne machines heeft een piano duizenden bewegende delen die van hout gemaakt zijn. Het hout rijpt door de tijd, maar heeft ook een subtiele interactie met al de andere onderdelen.

Als een piano bespeeld wordt zijn alle onderdelen blootgesteld aan de trillingen van het klankbord.
Door de tijd is het effect van deze trillingen op het geheel van de onderdelen min of meer gelijkmatig: stempennen voegen zich op een bepaalde manier naar de gaten in het blok. Hamers reageren gelijkmatig op de toetsen en het klankbord buigt en trilt binnen een spectrum van bewegingen zoals dat bij de bouw van het intrument bedoeld was.

Als geen van de onderdelen ooit beweegt en de enige activiteit de wisseling van temperatuur en vochtigheid is, en als de onverbiddelijke kracht van de snaren zich te ontspannen ontstaat, zet een proces van verval zich in.
De veranderingen hebben een onregelmatig effect op de onderdelen.

Het is net als met een menselijk lichaam, het moet op alle onderdelen gestimuleerd worden.

Wat is er mis met mijn oude piano?

Het frame dat kan barsten.

De kast is aangetast door vocht.

Op de bovenhamers zit mottig vilt.

Oh wat lopen de onderhamers zwaar.

Het ivoor op een paar toetsen heeft losgelaten.

De zangbodem vertoont scheuren.

In het stemblok blijven de pennen hangen.

De pedalen moeten nodig gesmeerd worden.

Er is houtworm in de achterzijde gekropen.

Inwonende muizen hebben hun keutels achtergelaten.

De huissleutel blijkt, onbereikbaar, onderin te liggen.

Een vergeeld partituur, nooit meer gespeeld, ook.

Wie weet ook nog vergeten briefjes van duizend gulden.

De vrijheid van de restaurateur

Hoeveel vrijheid heb je als pianorestaurateur?
Ons inziens dient het oorspronkelijke ontwerp gerespecteerd te worden.
Zoveel mogelijk gebruik van oorspronkelijke materialen, zoals beenderlijm, is vanzelfsprekend.
Alleen als het niet anders kan mag je daar van afwijken, waarbij onomkeerbare veranderingen vermeden moeten worden.

Kinderklavier