|
In
1789 brak de Franse revolutie uit.
Men had genoeg van de dure broodprijzen en de uitbuiting door
de aristocratie en koningshuis.
De koninklijke familie werd in Parijs gevangen gezet.
Op 21 januari 1793 werd Lodewijk XVI onthoofd door de guillotine.
Op 16 oktober 1793 volgde voor Marie Antoinette hetzelfde lot.
De
pianostemmer van koningin Marie Antoinette
Op 10 augustus
1792 was kanonnier Alexis Singier met de Nationale Garde
op paleis de Tuilerieën om het tegen plunderingen
te verdedigen. Het was tevergeefs.
De opstandelingen waren druk bezig al het meubilair uit het raam
te smijten.
De piano van Marie Antoinette stond al klaar op de vensterbank
bij een van de ramen van de muziekzaal. Een klein duwtje en het
instrument zou in duizend stukken in de tuin terecht komen.
De kanonnier probeerde dat tegen te houden maar de moorddadige
horde schreeuwde dat het recht van het proletariaat zijn loop
moest krijgen. Waarom moet deze zwaar vergulde kast gespaard blijven
als alle spiegels al stuk geslagen, en de tapijten losgescheurd
zijn?
"Deze
kast, waarvan de beschildering u een steen des aanstoots is, bezit
kostbare eigenschappen. Ze klinkt en geeft geluid. In haar binnenste
zitten al onze patriottische liederen. Zet het ding weer op zijn
poten en ik zal het u laten horen".
De kanonnier Alexis Singier was een leerling van de pianist en
componist Mehul geweest. Hij begon de Marseillaise te spelen
en de hele bende zong en danste mee. Nu durfde men het instrument
waar deze kostbare tonen uit tevoorschijn kwamen geen kwaad meer
te doen uit angst om het te 'ontstemmen'.
Met bidden
en smeken kreeg de kanonnier de hossende bende zo ver dat ze,
toen hun ballet geëindigd was, vertrokken.
Hij sloot de muziekzaal af en gooide de sleutel de tuin in.
Nu bevond zich tussen de bende ook een netter geklede heer. Het
viel de kanonnier op hoe bezorgd die was geweest toen het klavier
half uit het raam hing. Met tranen in zijn ogen probeerde de man
het instrument tegen te houden.
Voorzichtig sprak Alexis deze heer aan:
"U ziet er zo deftig uit, wat doet u tussen deze woedende
mensen?"
"Mijn naam is Doublet en ik ben de pianostemmer van
de Koningin.
Ik heb mij onder het gepeupel begeven in de hoop voor het behoud
van het klavier te kunnen zorgen. Gelukkig is het door uw vurige
ijver gered. Ik zie dat ik mij nu geen zorgen meer hoef te maken,
behalve dan om hier ongezien weg te komen."
"Het is best mogelijk dat u, met uw nette kleren aan, eveneens
het raam uit gesmeten zult worden.
Kom maar mee ik zal u in veiligheid brengen."
Alexis geleidde Doublet naar buiten, terwijl hij zichzelf door
de gangen van het paleis, schouwplaats van een moordpartij, uit
de voeten maakte.
De pianostemmer en de kanonnier kwamen uiteindelijk behouden weg.
|
|
In
het jaar 1833
Eenenveertig jaren na de aanval, de verdediging en de redding
van het klavier, was er een etentje bij generaal Des Champeaux,
directeur van het Hôtel National des Invalides dat
door Lodewijk XIV opgericht was als bejaardentehuis voor
oud militairen.
Na de maaltijd nodigde de generaal één van zijn
gasten uit met de woorden: "Gij zijt een beminnaar der muziek.
Nu wil ik u toch eens een 'Invalide' tonen. Het is een zonderling
wezen. Ik weet zeker, dat zijn kennismaking u genoegen geven zal".
Zij gingen naar een zaal waar een grijsaard met een zilverwitte
kruin, een oud militair, op een prachtig, met goud ingelegd klavier
speelde.
De gast wist niet goed of met 'invalide' het instrument, dan wel
de virtuoos die het bespeelde bedoeld werd, en riep uit:
"Dat instrument ken ik. Het is het klavier van Koningin Marie
Antoinette!
Doe de klep van de vleugel maar open en gij zult van binnen herders
en herderinnen zien, die in een landschap bij schalmei en doedelzak
dansen."
"Precies", antwoordde de generaal.
"Maar hoe heeft U de piano herkend?"
"O, dat begrijp ik heel goed" zei de oude officier,
terwijl hij in tranen uitbarstte.
"Deze man heeft dit instrument gered. Hij heeft het aan de
handen der barbaren ontrukt, en mij ook. Het gebeurde op de 10e
Augustus 1792, een hoogst merkwaardige dag die ik mijn ganse leven
niet zal vergeten".
"Voor u staat de dappere kanonnier Alexis Singier
van de Nationale Garde, mijn bevrijder, mijn beschermengel, de
redder van het geliefde klavier. Door zijne edelmoedigheid is
het, dat ik het nog bespelen kan en de vreugde van mijn ouderdom
smaken kan".
"Ik ben Doublet, de pianostemmer van de schone en
goede Koningin Marie Antoinette".
De ontmoeting was roerend
De beide metgezellen omarmden elkaar in verrukking, en nu en dan
ook het klavier, dat zo veel staatsstormen overleefd had.
Doublet zette zich voor het klavier, en liet de Marseillaanschen
marsch, het Ça ira en de Carmagnole horen,
klanken van de strijdliederen die bij de beide muzikale krijgers
zo veel herinneringen opwekten.
Toen Doublet
na 10 augustus begon te begrijpen, dat men in Parijs aan heel
andere zaken dacht dan om muziekinstrumenten te laten stemmen,
liet hij zich bij de burgermilitie als vrijwilliger aanwerven.
Hij was in de krijgsdienst niet ongelukkig geweest. In 1814 ontving
hij als Bataljonscommandant zijn ontslag en een plaats in het
Invalidenhuis.
Een gelukkig
toeval bracht Doublet bij de verkoping van het meubilair van Koningin
Hortensia, die een hele goede pianiste was, maar moest verhuizen
omdat zij uitgehuwelijkt was aan Lodewijk Napoleon, de eerste
Koning van Holland.
Tot zijn verwondering en blijdschap herkende hij daar het klavier,
voorwerp van zijn innige en vurige genegenheid.
Is het nodig te melden dat hij de meestbiedende koper werd?
Het klavier van Marie Antoinette, de onthoofde Koningin van Frankrijk,
kon in geen betere handen gevallen zijn en kreeg een plaatsje
in 'de Invalides'.

Hoe groter hoe mooier
|
|