Frank Benner
pianotechniek


> index


pianoverhalen


Een pianist die schrijft

Anatol Ugorski is een groot Russische pianist, maar behalve dat schrijft hij ultrakorte, absurde verhalen, zoals:

Er was eens een oude man die erg gierig was. De man had een dikke huishoudster.
Als hij na haar keek moest hij aan een badkuip denken.
Dat bracht hem op een idee.
Hij liet die vrouw net zolang in zijn badkuip zitten tot het water warm genoeg was

(Het water moet warmer, precies tweeëntwintig graden volgens het meetsysteem van de Zweedse astronoom Celcius.)

Als je je afvraagt waarom de lezer moet weten dat die astronoom uit Zweden komt en waarom het water tweeëntwintig graden moet zijn lijkt dat absurd, maar die temperatuur past bij het verhaal. Het is niet genoeg om te zeggen dat de gierige man zijn huishoudster als warmtebron benut.

Bij deze tekst zegt Anatol dat hij die gewoon opschreef omdat hij er lol in had.
Hij maakt een vergelijking tussen schrijven en pianospelen.
Het is altijd toch de intonatie, die de leugen van de waarheid scheidt, niets anders.
Een andere beschouwing van deze muzikant gaat over het verschil tussen schoonheid en expressie, het vermogen tot uitdrukken.
Wat zeer expressief is niet noodzakelijkerwijs ook mooi en mooi is niet per definitie expressief.
De wil om tot expressie te komen maakt muziek kapot. Dan krijg je iets nadrukkelijk opzettelijks.

Mooi is altijd mooi

Schoonheid is een ondeelbare eenheid.
De mens is gespleten. Als hij naar concerten gaat doet hij dat vaak om een verkeerde reden, een sociale bijvoorbeeld. Maar afgezien daarvan denk ik dat hij hoopt voor één moment zijn geestelijke eenheid te hervinden.

 


Anatol Ugorski speelt anders piano dan andere pianisten.
Hij leefde tot nu toe anders dan andere pianisten.

Voor 1990 had niemand buiten de (voormalige) Sovjet-Unie eerder van hem gehoord.
Zelfs de piano moest aan hem wennen.
Na opnames van de "Diabelli" variaties van Beethoven zei een geluidstechnicus dat hij nog nooit zóveel verschil had gehoord tussen zacht en hard spelen.
Wat je er ook van kon zeggen, het was in ieder geval ongelooflijk mooi.
Waarom kende niemand deze man ?

Het instrument dat hij bespeelt, werd niet door hemzelf uitgekozen, maar door de toelatingscommissie van het staatsconservatorium. Ugorski zegt nog steeds dat het dus puur toeval was dat hij met dit instrument in aanraking kwam. Zijn familie schraapte al het geld bijeen en kocht een piano. Er was een overeenkomst tussen hem en zijn eerste leraar; het waren voor beiden de eerste lessen. Zijn leraar was slecht en had ouderwetse opvattingen over pianospelen. Zodoende behaalde hij in eerste instantie geen goede resultaten, maar hij had het geluk dat het hoofd van de piano-afdeling van de school 's-avonds met dezelfde bus naar huis reed. Hij vertelde haar verhalen van oude films die hij had gezien en kreeg alsnog goede cijfers.

Ugorski werd tijdens de uitvoering van een concert van Pierre Boulez "betrapt" op te enthousiast applaudiseren. Hij moest zich hiervoor verantwoorden voor een Staatscommissie, die zijn applaus als te demonstratief veroordeelde en hem een "subversief element" noemde. Omdat hij een te moderne opvatting over muziek zou hebben, mocht hij geen les gaan geven op het conservatorium en werd hij "verbannen" naar een baan als zangbegeleider van een onbetekenend jeugdkoor.

 

Ugorsky: "Ik kan niet volstaan met het aanstrijken van een lucifer, ik moet weten waarom hij brandt".




muzikale meditatie en
een tandarts speelt piano