Frank Benner
pianotechniek


> index


pianoverhalen


Muziek-Meditatie

In een witte ruimte bevindt zich, een door een wit doek bedekte, piano waarop een aantal muziekpartituren en een mechanische speelgoedvogel staan.
Op de wanden van de ruimten maakte Grygar wat hij akoestische tekeningen noemt.
De tekening bedient zich bijna uitsluitend van lineaire strukturen.
De lijn wordt hier niet gebruikt voor het specifiëren van het volume van een objekt, maar als tijdsdeterminerend element.
De lijn beeldt dus de tijd uit.
De kleur van de lijn staat voor een bepaalde klank.
Alle lijnen bevinden zich binnenin geometrische vormen; in dit geval een parallelogram en twee driehoeken.
In deze vormen lopen de lijnen evenwijdig, maar sommige veranderen plots van richting en betekenen dan een variatie in de klank.
In tegenstelling tot de muziek worden de tekens niet bepaald door vaste kodes die we eerst moeten kennen, maar spreken de tekens direkt.
De toeschouwer bepaalt dus zelf de klank en de tijdsduur.
De tekening is als het ware gevisualiseerd geluid.
Op de partituren op de piano worden met een mechanisch vogeltje een aantal puntjes getekend.
De beweging van het vogeltje wordt dus op
papier vastgelegd.
De 'noten' kunnen op de piano gespeeld worden, maar zijn ook direkt visueel 'hoorbaar'.

[Milan Grygar, 1926 Zvolenu, Tschechoslowakije,
installatie op Chambres d'amis Gent 1986]





Mijn tandarts speelt piano

Er is geen benaming voor een vrouwelijke tandarts anders zou ik die graag gebruiken.
Braaf bezoek ik regelmatig mijn tandarts ook als er niets aan de tand is.
Vrolijk duwt ze me de stoel in. Kiepert die achterover. Doet me een slabbetje voor.
Ze verblindt me met haar halogeenlamp en gaat aan de slag.
Ze praat opgewekt met me maar verwacht eigenlijk geen antwoord omdat ik met haar gereedschap in mijn mond onmogelijk kan praten.
Op de achtergrond klinkt geruststellende pianomuziek.
Al prutsend tussen mijn tanden en kiezen neuriet ze mee. Een teken dat ze tevreden is.

Als ik gespoeld heb vertelt ze me dat ze graag piano speelt.
Het geeft haar rust na een drukke praktijkdag.
Als haar vingers over het ivoor van de toetsen gaan denkt ze vaak aan het bespelen van de gebitten van haar patiënten.
Ze vraagt zich soms af of ze de witte toetsen ook niet eens een keertje onder handen moet nemen want hier en daar zit er wel een beetje toetsenplak.

Haar dochter van vijf is een ernstige bedreiging voor het klavier.
Als die piano gaat spelen gebruikt ze niet alleen haar garnalenvingertjes, maar ook haar houten speelgoedblokken.
Het effect bevalt haar.

Bij een van die aanvallen is een stukje van een toets afgebroken.

Niet veel schade, maar genoeg om het steeds te voelen bij het bespelen van de piano die nog van haar grootmoeder geweest is.
Ik ken dat gevoel als ik met mijn tong langs mijn tanden ga.


Mijn tandarts vertelt dat met kleine ongelukjes, als kinderen van de pianokruk vallen bijvoorbeeld, stukjes van tanden kunnen afbreken.
Tegenwoordig kan ze een afgebroken stuk tand vaak weer op zijn plaats zetten.
Ze lijmt het afgebroken deel aan de rest van de tand. Dat ziet er vaak beter uit dan dat ze een stukje composiet tegen de afgebroken tand aanplakt.
Bovendien is het een snelle methode omdat het stukje precies past. Snel ingrijpen is geboden om een gebroken tand te redden en infecties te voorkomen.
Je moet het stukje tand in een glaasje met je eigen spuug bewaren en daarmee naar de tandarts rennen.
Mooi restauratie werk.

Henk van Faassen




Het Geheim van Anna Enquist en
de Pianiste door Elfriede Jelinek